Anti-Lock Brakes හෙවත් ප්‍රති-අගුළු තිරිංග ගැන දැනගනිමු

මෑත කාලීනව සියලුම නව මෝටර් රථ සහ බොහෝ සැහැල්ලු හා බර වාහන සඳහා සම්මත ආරක්ෂිත විශේෂාංගයක් ලෙස ABS හෝ ALB තිරිංග පද්ධති හදුන්වා දී තිබේ.

ABS යනු මෝටර් වාහනයක තිරිංග පද්ධතිය නිර්මාණය කිරීමේදී භාවිත වන තාක්ෂණික ක්‍රමෝපායකි. එනම් වාහනයේ රෝද ස්ථිරව හිර වීමකින් තොරව තිරිංග යෙදවීමට හැකි තිරිංග පද්ධතිය යන්නයි.

ABS පද්ධතියක් ප්‍රධාන උපාංග 4කින් සමන්විත වේ.

1. වේග සංවේදක (Speed Sensors)

වේග සංවේදක, වාහනයක රෝද කැරකෙන වේගය කුමක්ද යන්න ඉලෙක්ට්‍රොනික පාලක ඒකකයට ලබා දීම සඳහා යොදා ගනු ලබයි.එක් රෝදයකට එක බැගින් වාහනයේ රෝද හතරටම මෙම වේග සංවේදක සවි කොට ඇත. සමහර වාහන වල මෙම සංවේදක වාහනයේ අවකලකයේ (Differential) සවි කර තිබෙනු දක්නට ලැබේ.

2. වෑල්ව (Valves)

සාමාන්‍ය තිරිංග පද්ධතියකද අපට වෑල්ව දැක ගත හැකිය. මේවා බොහෝවිට වාහනයේ ඉදිරිපස හා පසුපස රෝද වලට වෙන වෙනම හයිඩ්‍රොලික් සැපයුම ලබා දීම සඳහා මාස්ටර් පොම්පය සමග පිහිටනු ලබයි. මේ අයුරින් ම ඇඹ්ශ් ක්‍රමයේදීත් එක් එක් රෝදයට සැපයෙන හයිඩ්‍රොලික් සැපයුම පාලනය කිරීමට හැකි වන පරිදි වෙන වෙනම් වෑල්ව හතරක් තිබේ.

3. පොම්පය (Pump)

වෑල්වයක් හරහා හයිඩ්‍රොලික් පීඩනය මුදා හැරිය පසු නැවත වෙනත් වෑල්වයක්ට හයිඩ්‍රොලික් පීඩනය ලබා දීමට අවශ්‍ය පීඩනය උත්පාදනය කිරීමට මෙය ABS පද්ධතියට සම්බන්ධ කොට ඇත. පාලක ඒකකය මගින් මෙම පොම්පයේ ක්‍රියාව නිරතුරුවම ස්ංවේදනය කරනු ලබයි.

4. ඉලෙක්ට්‍රොනික පාලක ඒකකය - ECU (electronic control unit)

තිරිංග යෙදූ පසු රෝද වල වේගය මැන බලා ඊට අදාලව රෝද වෙත හයිඩ්‍රොලිච් පීඩනය යැවීම හා නිදහස් කිරීම සඳහා නිර්මාණය කරඇති ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග සහිත කොටසකි. පොම්පය හා වෑල්ව යන කොටස් එක්වී Modulator unit යන ඒකකය නිර්මාණය වේ.

ABS ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය

1. ලිස්සන සුළු මාර්ග වැනි අහිතකර තත්වයන් යටතේ තිරිංග යෙදෙන විට, ටයරය සහ මාර්ග මතුපිට අතර ග්‍රහණයේ මට්ටම ඉක්මවා ගොස්, රෝද හිර වීමට ඉඩ සලසයි. මෙවිට, තිරිංග කාර්යක්ෂමතාව බෙහෙවින් අඩු වී, රියදුරුට මෝටර් රථය නිවැරදිව පාලනය කිරීමට ඇති හැකියාව අහිමි වේ.

2. ABS සහිත වාහනයක සාම්ප්‍රදායික හයිඩ්‍රොලික් තිරිංග පද්ධතියක් ඇති අතර රෝද වේග සංවේදක, ඉලෙක්ට්‍රොනික පාලන ඒකකය සහ හයිඩ්‍රොලික් මොඩියුලේටර් ඒකකය ඇතුළු අමතර කොටස් කිහිපයක් ද ඇත.

3. රෝද වේග සංවේදකය නිරන්තරයෙන් පරිගණකයට තොරතුරු යවන අතර තිරිංග යොදන අතරතුර ඕනෑම රෝදයක සිර වීමක් හෝ අගුලු වැටීමක් හඳුනා ගැනීමට හැකිය. රෝදය සිර වීමට ආසන්න වන විට, පරිගණකය මගින් හයිඩ්‍රොලික් මොඩියුලේටරයට තත්පරයට 15 වතාවක් දක්වා සිර වී ඇති රෝදය හෝ රෝදවල තිරිංග මුදා හැරීමට සහ නැවත යෙදීමට උපදෙස් ලබා දෙයි.

4. මේ ආකාරයට මෝටර් රථයේ තිරිංග හා දිශානුගත ස්ථායිතාව පවත්වා ගෙන යන අතර හදිසි අනතුරක් වළක්වා ගැනීම සඳහා මෝටර් රථය ධාවනය කිරීමේ හැකියාව රියදුරු සතුව පවතී.

5. අනෙක් සෑම අවස්ථාවකදීම තිරිංග ක්‍රියා කරන්නේ සාමාන්‍ය තිරිංග පද්ධතියක් ලෙස වන අතර අවශ්‍ය විටෙක පමණක් ABS ක්‍රියාත්මක වේ.

තිරිංග පැඩලය ස්පන්දනය වීම

• ABS තිරිංග ක්‍රියාන්විතයේදී තිරිංග පැඩලය පාදයට යටින් ශබ්ද නගා ස්පන්දනය වීමට ඉඩ ඇති අතර, වාහන බඳ සහ සුක්කානමද බොහෝ විට කම්පනය වේ. මේ නිසා බොහෝ රියදුරන් තැතිගන්වන නමුත්, මේ සියල්ල සාමාන්‍ය ලක්ෂණ වේ.

• ABS තිරිංග තත්වයන් යටතේ පද්ධතියට රථය පාලනය කර ගැනීමට තිරිංග පැඩලය මත පීඩනය පවත්වා ගැනීමට අවශ්‍ය අතර අනතුරු වළක්වා ගැනීම සඳහා රියදුරු විසින් සුක්කානම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ යුතුය.

ABS සමග එන වෙනත් වැඩි දියුණු කිරීම්

• Brake Assist , එය වේගවත් හෝ හදිසි තිරිංග යෙදුමක් හදුනා ගන්නා අතර රියදුරු විසින් යොදන ලද පීඩනය නොසලකා ලබා දිය හැකි උපරිම තිරිංග බලය යෙදේ.

• Hill Hold, කඳු ආරම්භයේදී වාහනය පසුපසට පෙරළීම වළක්වයි.

• Traction Control, ලිස්සන සුළු මාර්ග වල රෝද එකතැන භ්‍රමණය වීම වලක්වයි.

• Dynamic Stability Control, වේගවත් ධාවන වලදී පාලනය අහිමි වීමේ අවදානම අඩු කරයි.

• Hill Descent Control, මාර්ගයෙන් බැහැර කඳුකර බෑවුම් වලදී වාහනයේ වේගය පාලනය කිරීමට භාවිතා කරයි.